Scheiden en je koopwoning: dit zijn je mogelijkheden
Een scheiding brengt veel veranderingen met zich mee, niet alleen emotioneel, maar ook praktisch en financieel. Eén van de grootste aandachtspunten is vaak de gezamenlijke koopwoning. Wat gebeurt er met het huis? Wie blijft er wonen? Wat zijn de financiële en fiscale gevolgen? In dit artikel zetten we de belangrijkste situaties, stappen en aandachtspunten op een rij.
Wat betekent een scheiding voor je hypotheek?
Als je samen een koopwoning hebt en besluit te scheiden, moet er worden bepaald wat er met de woning en hypotheek gebeurt. Lees hier hoe je dit het beste aanpakt.
De drie meest voorkomende opties zijn:
- Jij blijft in de woning en koopt je partner uit.
- Je partner blijft in de woning en koopt jou uit.
- Jullie besluiten de woning te verkopen.
Welke keuze je ook maakt, je moet altijd kijken naar:
- De waarde van de woning.
- De hoogte van de hypotheek.
- Of er sprake is van overwaarde of een restschuld.
- Of degene die in de woning blijft wonen de hypotheek alleen kan dragen.
Situatie 1: Jij blijft in de woning, je partner vertrekt
Stap 1: Bepaal de overwaarde of restschuld
Laat de woning taxeren of bepaal de waarde op basis van bijvoorbeeld de WOZ-waarde of verkoopprijzen in de buurt.
Voorbeeld overwaarde
- Waarde woning: €300.000
- Hypotheek: €200.000
- Overwaarde: €100.000
- Jij koopt je partner uit voor €50.000 (bij 50/50 eigendom)
Voorbeeld restschuld
- Waarde woning: €250.000
- Hypotheek: €300.000
- Restschuld: €50.000
- Jullie delen de schuld: ieder €25.000
Stap 2: Kun je de hypotheek op jouw naam krijgen?
Je moet niet alleen je partner uitkopen, maar ook de volledige hypotheek op jouw naam laten zetten. Belangrijke aandachtspunten:
- Je inkomen bepaalt of je dit kunt financieren.
- Alimentatieverplichtingen beïnvloeden je maximale hypotheek.
- Bij een hypotheek met NHG zijn er soms maatwerkmogelijkheden, zoals toetsing op werkelijke lasten.
Stap 3: Hypotheek oversluiten op jouw naam
De geldverstrekker toetst of jij de hypotheek zelfstandig kunt dragen. Als dat zo is:
- Word je volledig hoofdelijk aansprakelijk.
- Moet er een nieuwe hypotheekakte via de notaris worden opgesteld.
Stap 4: Eigendomsoverdracht
De woning moet volledig op jouw naam komen. Dit gebeurt via een akte van verdeling bij de notaris.
Situatie 2: Jij vertrekt, je partner blijft
Stap 1: Bepaal de waarde van de woning
Zoals bij situatie 1 bepaal je samen of er sprake is van overwaarde of een restschuld.
Stap 2: Kan je partner je uitkopen?
Je partner moet:
- De overwaarde aan jou uitbetalen.
- De bestaande hypotheek op zijn of haar naam krijgen.
- Voldoende inkomen hebben om dit te financieren.
Stap 3: Ontslag uit hoofdelijke aansprakelijkheid
Zolang jouw naam op de hypotheek staat, blijf je verantwoordelijk voor de hele schuld. Ontslag uit hoofdelijke aansprakelijkheid is dus essentieel.
Stap 4: Eigendomsoverdracht
Met een akte van verdeling bij de notaris wordt geregeld dat je ex-partner de enige eigenaar wordt.
Situatie 3: Jullie verkopen de woning
Bij verkoop wordt de opbrengst gebruikt om de hypotheek af te lossen. Een eventueel overschot (overwaarde) of tekort (restschuld) wordt verdeeld volgens de eigendomsverhouding.
Let op: De woning mag wel verkocht worden met een lopende hypotheek, maar bij de overdracht via de notaris moet deze hypotheek volledig worden afgelost. De koper financiert dit meestal vanuit de koopsom.
Bij een restschuld
Verwachten jullie een restschuld, dan moet je op tijd nadenken over hoe deze afgelost kan worden. Mogelijke oplossingen zijn:
- Spaargeld.
- Een lening.
- Een regeling met de geldverstrekker.
- Een uitkering uit een spaarverzekering.
- Bij een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie (NHG) is soms een beroep op kwijtschelding mogelijk, afhankelijk van de situatie.
Fiscale gevolgen
Een scheiding heeft ook fiscale gevolgen voor het eigenwoningforfait, hypotheekrenteaftrek en eventuele bijleenregeling bij verkoop van de woning. Bijvoorbeeld:
- Wie recht heeft op renteaftrek hangt af van het eigendom én de gemaakte afspraken.
- Verkoop of uitkoop kan invloed hebben op je fiscale positie in de komende jaren.
Het is belangrijk om je goed te laten informeren over de fiscale gevolgen. Overleg bij twijfel met een belastingadviseur of financieel planner.
Conclusie: goede afspraken en deskundige begeleiding zijn essentieel
Wat je ook besluit te doen met de woning na een scheiding, het is belangrijk om goede afspraken te maken en je juridisch en financieel goed te laten begeleiden.
Hulp nodig bij het regelen van je woning bij scheiding?
Neem contact op met Leven & Wonen Desk voor persoonlijk advies en begeleiding. We denken graag met je mee, zodat je met vertrouwen verder kunt.